میخواهید بدانید خودروهای برقی چگونه کار میکنند و چرا اینقدر محبوب شدهاند؟ پاسخ همه سوالات شما در اینجاست. در این مقاله همه چیز درباره عملکرد و نحوه شارژ خودروهای برقی را خواهید خواند.
چکیده مقاله
با گسترش روزافزون خودروهای برقی در کشور، یکی از دغدغههای اصلی مالکان این خودروها، نحوه شارژ آنهاست. خودروهای برقی که به عنوان یک گام مهم در جهت کاهش آلودگی هوا و حفظ محیط زیست روانه بازار شدهاند، به جای سوختهای فسیلی از باتریهای قابل شارژ استفاده میکنند. موتور الکتریکی این خودروها با استفاده از انرژی ذخیره شده در باتریها، خودرو را به حرکت در میآورد. اما سوال اصلی اینجاست که این باتریها را چگونه و کجا میتوان شارژ کرد؟
برای شارژ خودروهای برقی و هیبریدی باید برنامهریزی منظم داشته باشید. چراکه روشهای مختلفی برای شارژ خودروهای هیبریدی، خودروهای اتصالی هیبریدی و خودروهای تمام الکتریکی وجود دارد که هر کدام سرعت متفاوتی دارند. به عنوان مثال خودروهای هیبریدی با پریز برق خانگی و شارژر 120 ولت در 20 ساعت شارژ میشوند، خودروهای هیبرید اتصالی با شارژر 240 ولت در 8-12 ساعت شارژ میشوند و خودروهای تمام الکتریکی با شارژر 480 ولت در کمتر از 30 دقیقه تا 80 درصد شارژ میشوند.
برای شارژ خودروهای برقی در خانه نیز، سه سطح از شارژر وجود دارد. سطح یک (کند و ارزان، با پریز برق معمولی)، سطح دو (سریعتر و گرانتر، نیاز به برق و کابل کشی خاص) و سطح سه (سریعترین، در برخی کشورها با ایستگاه های شارژر سریع). در نهایت؛ به خاطر داشته باشید که سرعت شارژ دستگاههای الکترونیکی به عواملی مانند اندازه باتری، میزان شارژ موجود و مکانیزمهای محافظتی باتری بستگی دارد و در هوای سرد، به دلیل تلاش باتری برای حفظ دمای مناسب، سرعت شارژ کاهش مییابد.
آشنایی با شارژ انواع خودروهای هیبریدی
اگر خودروی برقی یا هیبریدی دارید، حتما به فکر شارژ مرتب باتری آن باشید. روشهای مختلفی برای شارژ وجود دارد؛ از پریز برق ساده در خانه گرفته تا ایستگاههای شارژ سریع. هر کدام از این روشها سرعت شارژ متفاوتی دارند. پس بهتر است برنامهای منظم برای شارژ خودرویتان داشته باشید تا همیشه باتری آن پر باشد و با خیال راحت رانندگی کنید.
همچنین ایستگاههای شارژ عمومی هنوز در ایران به طور گسترده وجود ندارند، بنابراین هنگام سفر در جادهها باید به خوبی برنامهریزی کنید تا با مشکل خالی شدن شارژ مواجه نشوید. علاوه بر اینها؛ میتوانید از اپلیکیشنهای مختلف برای پیدا کردن جایگاههای شارژ خودروی برقی استفاده کنید؛ چراکه ممکن است در شهر یا منطقه شما ایستگاههای شارژ رایگان وجود داشته باشد. در نهایت به یاد داشته باشید که نحوه شارژ خودروهای برقی نیز تفاوتهایی دارد و این خودروها شامل سه سطح مختلف برای شارژ باتری هستند که در ادامه راجع به آنها صحبت خواهیم کرد.
1. شارژ خودروهای هیبریدی
خودروهای هیبریدی مثل فولکس واگن جِتا و تویوتا پریوس برای کاهش مصرف سوخت، از ترکیب دو موتور برقی و بنزینی استفاده میکنند. با این حال، راننده این خودروها باید همیشه به سطح بنزین توجه داشته باشد. چراکه روش شارژ این خودروها هم کمی متفاوت است. برای مثال، خودروهای هیبریدی معمولی را میتوان با استفاده از یک پریز برق خانگی و شارژر 120 ولت شارژ کرد. اما این فرآیند حدود 20 ساعت زمان میبرد.
2. شارژ خودروهای اتصالی هیبریدی
خودروهای هیبرید اتصالی، پل ارتباطی بین خودروهای بنزینی و تمام برقی هستند. این خودروها بسیار به خودروهای تمام برقی شباهت دارند و میتوانند با استفاده از برق شهری شارژ شوند. در واقع، موتور بنزینی در این خودروها بیشتر نقش یک ژنراتور را ایفا میکند و برای شارژ مجدد باتریهای الکتریکی خودرو به کار میرود. این بدان معناست که شما میتوانید مسافتهای کوتاهتری را تنها با استفاده از نیروی برق باتری طی کنید و در صورت نیاز، موتور بنزینی به کمک شما خواهد آمد. نکته جالب در رابطه با شارژ این خودروها این است که ولتاژ شارژر آنها حدود 240 ولت است و زمان شارژ کامل باتریها را به حدود 8 تا 12 ساعت کاهش میدهد. این ویژگی باعث میشود که استفاده از این خودروها در سفرهای درون شهری و کوتاه مدت بسیار مقرون به صرفه باشد.
3. شارژ خودروهای تمام الکتریکی
خودروهای تمام الکتریکی مانند نیسان لیف یا تسلا مدل اس، با تکیه بر نیروی برق حرکت میکنند و راننده باید برای ادامه مسیر، باتری آنها را در منزل یا ایستگاههای شارژ مخصوص شارژ کند. این خودروها به دلیل محدودیت مسافتی که با یک بار شارژ میتوانند طی کنند، بیشتر برای سفرهای درونشهری مناسب هستند و معمولا بردی حدود ۲۵۰ کیلومتر دارند. جالب است بدانید که به دلیل تک موتوره بودن، این خودروها به شارژ سریع نیاز دارند و شارژرهای آنها با ولتاژ ۴۸۰ ولت میتوانند در کمتر از ۳۰ دقیقه، ۸۰ درصد باتری را شارژ کنند.
راهنمای جامع شارژ ماشینهای هیبریدی
خودروهای هیبریدی به عنوان گزینهای پاکتر و کارآمدتر، امروزه در بازار ایران نیز حضور دارند و با برندهای مختلفی قابل تهیه هستند. با این حال، به دلیل تعداد محدود این خودروها نسبت به خودروهای بنزینی، زیرساختهای شارژ عمومی برای آنها هنوز به اندازه کافی توسعه نیافته است. بنابراین، اگر صاحب یک خودروی هیبریدی هستید، بهتر است همیشه شارژر همراه خود داشته باشید یا قبل از هر سفری، باتری خودرو را به طور کامل شارژ کنید تا در طول مسیر با مشکل کمبود شارژ مواجه نشوید.
شارژ اتومبیلهای هیبریدی نیز آسان است. ابتدا باید یک شارژر مناسب برای خودرو و ولتاژ خانهتان داشته باشید که بهتر است توسط خودتان یا یک برقکار وصل شود. سپس با استفاده از شارژر و باز کردن درب جایگاه شارژ باتری خودرو (مطابق دفترچه راهنمای خودرو)، میتوانید شارژ کردن را شروع کنید. همچنین خوب است که بدانید شارژرهای اتومبیلهای هیبریدی به سه سطح تقسیم میشوند:
سطح یک: ( ولتاژ 120 ولت )
سادهترین راه برای شارژ خودروهای برقی، استفاده از پریزهای معمولی برق در خانه است. به همین دلیل، اکثر خودروهای برقی به شارژر سطح یک مجهز هستند. این روش گرچه زمانبر است (بین 16 تا 20 ساعت برای شارژ کامل باتری) اما کمهزینهترین گزینه محسوب میشود. علاوه بر این، شارژرهای سطح یک قابل حمل هستند و میتوانید آنها را در هر جایی که پریز برق وجود دارد، به خودرو متصل کنید. پس اگر صاحب یک خودروی برقی هستید، شارژ آن در خانه با استفاده از پریز برق، سادهترین و مقرونبهصرفهترین روش است.
سطح دو: ( ولتاژ 240 ولت )
شارژرهای سطح دو، با سرعت دوبرابری نسبت به شارژرهای سطح یک، گزینه بهتری برای شارژ خودروهای برقی هستند. اما متأسفانه، پریزهای 240 ولتی که برای این شارژرها ضروری هستند، در بسیاری از مکانها در دسترس نیستند. از طرفی، با توجه به ولتاژ 220 ولتی شبکه برق شهری در کشورمان، استفاده از شارژرهای سطح دو میتواند به سیستم برقکشی ساختمان آسیب برساند و خطرناک باشد. بنابراین، علیرغم مزایای شارژ سریعتر، محدودیتهای دسترسی و ایمنی، استفاده از این شارژرها را با چالش جدی مواجه کرده است.
اگر قصد استفاده از این نوع شارژرها را دارید، میتوانید با درخواست برق بیشتر از سازمانهای مربوطه و نصب سیمها و کابلهای قدرتمند در خانهتان، از آنها استفاده کنید. در این راستا، باید به این نکته نیز توجه کنید که با استفاده از شارژرهای سطح دو، میتوانید خودروی هیبریدی خود را در عرض ۸ ساعت کاملا شارژ کنید که این بهترین روش برای شارژ در خانه است. این شارژرها به صورت پیشفرض در خودروی شما وجود ندارند و باید آنها را از فروشگاههای مربوطه خریداری کرده و توسط یک برقکار نصب کنید.
سطح سه: ( 480 ولت )
در برخی کشورها، ایستگاههای شارژ سریع خودروهای هیبریدی با استفاده از شارژرهای سطح 3 (480 ولت) راهاندازی شده است. با این فناوری پیشرفته، میتوانید باتری خودرو را تنها در 30 دقیقه از صفر به صد درصد شارژ کنید. تصور آیندهای که در آن تمام جهان به این ایستگاهها مجهز باشد و آلودگی ناشی از سوختهای فسیلی به حداقل برسد، بسیار هیجانانگیز است. با این حال، قبل از استفاده از شارژر سطح 3، حتما دفترچه راهنمای خودرویتان را مطالعه کنید تا مطمئن شوید که خودرویتان قادر به تحمل این ولتاژ بالا است. در نهایت اگر به دنبال سریعترین روش شارژ خودرو هستید، شارژرهای سطح 3 بهترین گزینه برای شما خواهند بود.
چه عواملی در سرعت شارژ خودروهای هیبریدی تاثیرگذار هستند؟
سرعت شارژ دستگاههای الکترونیکی به عوامل مختلفی بستگی دارد. اندازه باتری یکی از مهمترین این عوامل است؛ باتریهای بزرگتر طبیعتا زمان بیشتری برای شارژ کامل نیاز دارند. علاوه بر این، میزان شارژ موجود در باتری نیز در سرعت شارژ تأثیرگذار است. معمولا ۸۰ درصد اول باتری بسیار سریعتر از ۲۰ درصد آخر شارژ میشود، بهخصوص زمانی که از شارژرهای سریع استفاده میکنیم. این موضوع به دلیل مکانیزمهای محافظتی باتری است که در مراحل پایانی شارژ، سرعت را کاهش میدهند تا از آسیب به باتری جلوگیری شود.
آداپتور داخلی خودروی الکتریکی نقش تعیینکنندهای در سرعت شارژ دارد؛ بهطوری که اگر ظرفیت آن ۵۰ کیلووات باشد، حداکثر سرعت شارژ باتری نیز به همین میزان محدود میشود، حتی اگر به شارژر ۱۵۰ کیلوواتی متصل باشد. این موضوع برای شارژر نیز صادق است؛ بنابراین خودرویی با قابلیت شارژ ۱۵۰ کیلووات، در صورت اتصال به شارژر دیواری ۷ کیلوواتی، فقط با سرعت ۷ کیلووات شارژ میشود.
علاوه بر اینها؛ در هوای سرد، سرعت شارژ خودروی برقی شما ممکن است کاهش پیدا کند. دلیل این اتفاق تلاش باتری برای حفظ دمای مناسب است. وقتی هوا سرد میشود، سیستمهای گرمایشی باتری فعال میشوند تا از آسیب دیدن باتری جلوگیری کنند. این سیستمها با افزایش جریان برق، کمی زمان شارژ شدن را طولانیتر میکنند. پس اگر در روزهای سرد احساس میکنید ماشینتان کندتر شارژ میشود، نگران نباشید؛ این یک واکنش طبیعی از باتری است.
نحوه شارژ خودروهای برقی و هیبریدی در ایران
همانطور که اشاره کردیم؛ شارژ خودروهای برقی و هیبریدی به سه سطح تقسیم میشود. سادهترین روش، استفاده از یک پریز برق خانگی (سطح یک) است که با ولتاژ ۱۲۰ ولت، باتری را حدود ۱۸ تا ۲۰ ساعت شارژ میکند. برای شارژ سریعتر، از ایستگاههای شارژ سطح دو با ولتاژ ۲۴۰ ولت استفاده میشود که این فرآیند را به ۸ تا ۱۲ ساعت کاهش میدهد. سریعترین روش شارژ، سطح سه نام دارد که با ولتاژ ۴۸۰ ولت، باتری را در کمترین زمان ممکن شارژ میکند. در نهایت به یاد داشته باشید که شما میتوانید برای خرید انواع قطعات برقی الکترونیکی روی فروشگاه یدکی وی آی پی حساب باز کنید.
رایجترین سوالات شما در مورد اینکه خودروی برقی چگونه کار میکند و چگونه شارژ می شود:
1. خودروهای برقی چگونه شارژ میشوند؟
پاسخ: خودروهای برقی را میتوان با استفاده از شارژرهای خانگی یا ایستگاههای شارژ عمومی شارژ کرد. شارژر خانگی معمولا به یک پریز برق معمولی متصل میشود و سرعت شارژ کمتری دارد. ایستگاههای شارژ عمومی اما دارای قدرت بیشتری هستند و زمان شارژ را کاهش میدهند.
2. زمان شارژ کامل یک خودروی برقی چقدر است؟
پاسخ: زمان شارژ یک خودروی برقی به ظرفیت باتری، نوع شارژر و دمای محیط بستگی دارد. به طور کلی، شارژ کامل یک خودروی برقی با استفاده از شارژر خانگی چندین ساعت طول میکشد، در حالی که با استفاده از ایستگاههای شارژ سریعتر، این زمان به چند ده دقیقه کاهش مییابد.
3. آیا میتوان با خودروی برقی مسافتهای طولانی را طی کرد؟
پاسخ: بله، میتوان با خودروهای برقی مسافتهای طولانی را طی کرد. به شرطی که شبکه ایستگاههای شارژ در ایران گسترش پیدا کند.
4. آیا خرید خودروی برقی مقرون به صرفه است؟
پاسخ: هزینه اولیه خرید یک خودروی برقی بیشتر از خودروهای بنزینی است. اما با توجه به هزینههای پایینتر نگهداری و سوخت، در بلندمدت خرید خودروی برقی میتواند مقرون به صرفه باشد. همچنین، بسیاری از دولتها و شرکتها مشوقهایی برای خرید خودروهای برقی ارائه میدهند که میتواند هزینههای اولیه را کاهش دهد.
5. آیا خودروهای برقی نیاز به تعمیر و نگهداری خاصی دارند؟
پاسخ: خودروهای برقی نیاز به تعمیر و نگهداری کمتری نسبت به خودروهای بنزینی دارند، زیرا قطعات متحرک کمتری دارند و نیازی به تعویض روغن و سرویسهای مرتبط با موتورهای احتراقی نیست. با این حال، بررسیهای دورهای باتری و سیستمهای الکتریکی ضروری است.