شرایط گرفتن معاینه فنی خودرو چیست و چه مدارکی لازم دارد

در این مقاله به شما کمک می‌کنیم تا بتوانید با شرایط گرفتن معاینه فنی خودرو آشنا شوید. همچنین در این مقاله به تمام سوالاتتان در زمینه مدارک لازم برای معاینه فنی و روش‌های استعلام معاینه فنی پاسخ می‌دهیم. با ما همراه باشید تا با جزئیات کامل، مراحل گرفتن نوبت و نکات مهم درباره معاینه فنی آشنا شوید.

چکیده مقاله

معاینه فنی خودرو یک فرآیند چند مرحله‌ای است که با هدف اطمینان از ایمنی خودرو و کاهش آلودگی هوا انجام می‌شود. در این فرآیند، خودرو از نظر ظاهری، فنی و زیست‌محیطی مورد بررسی قرار می‌گیرد. در ابتدا، وضعیت ظاهری خودرو از جمله بدنه، شیشه‌ها، چراغ‌ها، لاستیک‌ها و سیستم اگزوز بررسی می‌شود. سپس، میزان آلایندگی خودرو اندازه‌گیری شده و با استانداردهای تعیین شده مقایسه می‌شود. در مراحل بعدی، عملکرد سیستم‌های حیاتی خودرو مانند ترمز، کمک فنرها، سیستم تعلیق و فرمان‌پذیری به دقت مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. در نهایت، هم‌راستایی چرخ‌ها و میزان لغزش خودرو بررسی می‌شود. در صورتی که خودرو در تمامی این مراحل موفق شود، گواهی معاینه فنی صادر خواهد شد. این گواهی نشان می‌دهد که خودرو از نظر فنی در وضعیت مطلوبی قرار دارد و برای تردد در جاده‌ها ایمن است.

برای دریافت معاینه فنی خودرو، مالک باید با مدارکی مانند کارت ملی، شناسنامه، کارت یا سند خودرو به مرکز معاینه فنی مراجعه کند و پس از تکمیل فرم عیوب ظاهری و پرداخت هزینه، مراحل بررسی فنی را آغاز کند. این فرآیند شامل پنج مرحله استعلام اعتبار معاینه فنی قبلی، رزرو نوبت اینترنتی برای کاهش زمان انتظار، آماده کردن مدارک مورد نیاز، مراجعه به مرکز جهت بررسی اجزای فنی (ترمز، آلایندگی، روشنایی و لاستیک‌ها) و در نهایت دریافت گواهی معاینه فنی است. در صورت وجود نقص فنی، مالک باید مشکلات را برطرف کرده و مجدداً اقدام به دریافت گواهی کند.

همچنین برای آگاهی از وضعیت معاینه فنی خودرو می‌توان از سه روش پیامکی، اینترنتی و کد USSD استفاده کرد که در هر سه روش، وارد کردن کد VIN ضروری است. برای دریافت گواهی معاینه فنی در اولین مراجعه نیز، بررسی دقیق خودرو پیش از مراجعه الزامی است. باید ترمزها، لاستیک‌ها، چراغ‌ها، و علائم به دقت بررسی و اطمینان حاصل شود که همه به درستی کار می‌کنند. انجام سرویس دوره‌ای شامل تعویض روغن، بررسی سیستم تعلیق، و تنظیم موتور، و همچنین اطمینان از عملکرد مناسب سیستم اگزوز و بررسی شاسی و بدنه نیز بسیار اهمیت دارد تا خودرو در شرایط مطلوبی قرار گیرد و احتمال قبولی در معاینه فنی افزایش یابد.

مراحل بازرسی و دریافت گواهی معاینه فنی به چه شکل است؟

زندگی در کلان‌شهرهایی مثل تهران با چالش‌هایی مثل ترافیک سنگین، آلودگی هوا و آمار بالای تصادفات گره خورده است. یکی از دلایل اصلی این مشکلات، خودروهایی هستند که به دلیل نقص فنی، علاوه بر اینکه ایمنی سرنشینان و عابران را به خطر می‌اندازند، سهم زیادی در آلودگی هوا دارند. به همین دلیل، معاینه فنی خودروها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

برای دریافت گواهی معاینه فنی، خودرو شما در یک فرآیند دقیق هفت مرحله‌ای مورد بررسی قرار می‌گیرد. در این مراحل، از ظاهر بیرونی خودرو گرفته تا عملکرد فنی آن به طور کامل ارزیابی می‌شود. کارشناسان فنی با دقت تمام، مواردی مانند وضعیت بدنه، سیستم ترمز، چراغ‌ها، میزان آلایندگی و سایر بخش‌های حیاتی خودرو را مورد معاینه قرار می‌دهند. تنها در صورتی که خودرو شما در تمامی این آزمون‌ها موفق شود، گواهی معاینه فنی صادر خواهد شد. در ادامه؛ شرایط گرفتن معاینه فنی خودرو در سال 1403 را مورد بررسی قرار خواهیم داد:

مرحله ۱: بازرسی ظاهر خودرو

در این مرحله، هر گونه عیب و نقص ظاهری خودرو به دقت بررسی می‌شود و اگر خودرو با استانداردها مطابقت نداشته باشد، در همین مرحله اول رد می‌شود. از جمله مواردی که در این مرحله مورد بررسی قرار می‌گیرند می‌توان به سالم بودن آینه‌ها، شیشه‌ها و برف‌پاک‌کن، عملکرد صحیح بوق و کمربند ایمنی، عدم وجود فرورفتگی یا دفرمه بودن بدنه، بررسی پوسیدگی و وضعیت باد و ساییدگی لاستیک‌ها، میزان صدای اگزوز و حجم دود خروجی، وجود متعلقات اضافی بر روی بدنه، روشن شدن چراغ‌های نور پایین، نور بالا، راهنما و چراغ‌های عقب (ترمز، دنده‌عقب، خطر و چراغ پلاک) و همچنین وجود طلق چراغ‌های عقب اشاره کرد. در صورت استفاده از هر گونه متعلقات غیراستاندارد مانند بوق‌های نامتعارف نیز، خودرو در مرحله اول رد خواهد شد.

مرحله ۲: بررسی میزان آلایندگی

در این مرحله، خودرو روی زمین ثابت و در دنده‌های مختلف کار می‌کند تا آلاینده‌های خروجی از اگزوزش به دقت بررسی شود. دستگاه‌های پیشرفته‌ای، گازهای آلوده‌ای مثل مونوکسید کربن و دی‌اکسید کربن را اندازه‌گیری می‌کنند. اگر میزان این گازها از حد مجاز بیشتر باشد، خودرو اجازه تردد نخواهد گرفت. تعویض به موقع فیلتر هوا به بهبود عملکرد خودرو در این آزمون کمک شایانی می‌کند.

مرحله ۳: بررسی کمک فنرها

برای حفظ ایمنی سرنشینان و جلوگیری از تصادفات جاده‌ای، سلامت کمک فنرهای خودرو از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. این قطعه حیاتی با جذب ضربات ناشی از ناهمواری‌های جاده و کنترل حرکت خودرو در پیچ‌ها، نقش مهمی در پایداری خودرو ایفا می‌کند. به همین دلیل، کارکرد کمک فنرهای خودرو به صورت دوره‌ای با استفاده از تجهیزات پیشرفته بررسی شده و نتایج آن به صورت نمودار در سیستم کامپیوتری ثبت می‌شود. اگر عملکرد کمک فنرهای یک خودرو به استانداردهای ایمنی نرسد، به دلیل افزایش خطر واژگونی، از تردد در جاده‌های شهری و بین شهری منع خواهد شد.

مرحله ۴: آزمون ترمزها

اهمیت سیستم ترمز در خودرو بر هیچ راننده‌ای پوشیده نیست. این سیستم حیاتی، نقش کلیدی در کنترل سرعت و توقف ایمن خودرو ایفا می‌کند. کوچک‌ترین نقص در عملکرد ترمزها می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری به دنبال داشته باشد. به همین دلیل، سرویس دوره‌ای ترمزها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این سرویس، سلامت لنت‌ها، میزان و کیفیت روغن ترمز و کارایی ترمز دستی به طور دقیق بررسی می‌شود تا اطمینان حاصل شود که سیستم ترمز خودرو در بهترین شرایط ممکن قرار دارد.

مرحله ۵: سیستم تعلیق

در مرحله تعمیر جلوبندی، تمامی اتصالات و اجزای سیستم تعلیق خودرو با دقت بررسی می‌شوند. این قطعات برای ایمنی رانندگی از اهمیت بسیار بالایی برخوردارند. کوچک‌ترین شل شدگی یا نقص در اتصالات می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری را در پی داشته باشد و حتی منجر به تصادفات شود. به همین دلیل، خودروهایی که اتصالات شل یا معیوبی دارند، از نظر فنی مردود شده و اجازه تردد در جاده‌ها را نخواهند داشت.

مرحله ۶: کارکرد چراغ ها

بررسی دقیق عملکرد چراغ‌های خودرو، به ویژه در شب، از اهمیت بالایی برخوردار است. در این مرحله، کارشناسان تمامی چراغ‌ها از جمله چراغ‌های جلو، راهنما و عقب را مورد بررسی قرار می‌دهند تا از عملکرد صحیح آن‌ها اطمینان حاصل کنند. علاوه بر این، میزان تابش و زاویه تابش نور بالا و پایین چراغ‌های جلو نیز با دقت سنجیده می‌شود تا دید راننده در شب به بهترین شکل ممکن تامین شود.

مرحله ۷: بررسی میزان لغزش به طرفین

برای اطمینان از ایمنی خودرو، هم‌راستایی چرخ‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است. اگر چرخ‌های خودرو در یک خط مستقیم نباشند، احتمال واژگونی و بروز خسارات جانی و مالی بسیار زیاد است. در مرحله آزمایش، خودرو در حالت مستقیم و با فرمان ثابت، مسافتی حدود یک کیلومتر حرکت می‌کند. در این حین، تجهیزات اندازه‌گیری انحراف جانبی خودرو را بررسی می‌کنند. اگر این انحراف بیش از هفت متر باشد، خودرو مردود شناخته می‌شود. در گام بعدی، میزان تنظیم بودن زاویه چرخ‌ها نیز مورد ارزیابی قرار می‌گیرد تا از عملکرد صحیح سیستم تعلیق و فرمان‌پذیری خودرو اطمینان حاصل شود.

برای معاینه فنی خودرو چه مدارکی لازم است؟

برای انجام معاینه فنی خودرو، مالک باید با در دست داشتن کارت ملی، شناسنامه و اصل کارت یا سند خودرو به مرکز معاینه فنی مراجعه کند. در ابتدای کار، فرمی برای مشخص کردن عیوب ظاهری خودرو به شما داده می‌شود که باید با دقت تکمیل شود. پس از پرداخت هزینه معاینه فنی (۹۲ هزار تومان برای مراجعه اول و ۱۹ هزار و ۵۰۰ تومان برای مراجعه دوم در سال ۱۴۰۳)، خودرو بارکد دریافت کرده و وارد مراحل بررسی فنی می‌شود.

5 مرحله گرفتن معاینه فنی خودرو

دریافت معاینه فنی خودرو یکی از وظایف بسیار مهم هر مالک خودرو است که به دلیل مسائل ایمنی، قانونی و زیست‌محیطی باید انجام شود. در ادامه، مراحل لازم برای گرفتن معاینه فنی را به صورت گام به گام بررسی خواهیم کرد و پنج گام اصلی این فرآیند را شرح خواهیم داد:

گام اول: استعلام اعتبار معاینه فنی خودرو

قبل از مراجعه به مرکز معاینه فنی، حتما اعتبار معاینه فنی قبلی خودرویتان را بررسی کنید. اگر معاینه فنی فعلی‌تان هنوز اعتبار دارد، نیازی به مراجعه فوری نیست. اما به یاد داشته باشید که باید قبل از اتمام اعتبار، برای تمدید آن اقدام کنید.

گام دوم: دریافت نوبت اینترنتی معاینه فنی

برای اینکه زمان کمتری را در صف‌های طولانی مراکز معاینه فنی سپری کنید، می‌توانید به راحتی و از طریق اینترنت نوبت خود را رزرو کنید. با مراجعه به پلتفرم‌های آنلاین مانند سیمفا، تنها با چند کلیک ساده، نوبت معاینه فنی خودرویتان را ثبت کرده و در زمان مقرر به مرکز مورد نظر مراجعه کنید.

گام سوم: آماده کردن مدارک لازم برای معاینه فن

قبل از رفتن به مرکز معاینه فنی، حتماً مدارک لازم را آماده کنید؛ این مدارک معمولاً شامل کارت خودرو، گواهینامه رانندگی و بیمه‌نامه معتبر است. اگر معاینه فنی قبلی دارید، بهتر است گواهی آن را هم با خود ببرید. داشتن این مدارک پیش از مراجعه، کمک می‌کند تا فرآیند معاینه فنی شما سریع‌تر و بدون مشکل پیش برود.

گام چهارم: مراجعه به مرکز معاینه فنی

در زمان مشخص‌شده به مرکز معاینه فنی مراجعه کنید تا خودروی شما از جنبه‌های مختلفی مانند سیستم ترمز، میزان آلایندگی، سیستم روشنایی و وضعیت لاستیک‌ها مورد بررسی قرار گیرد. این بررسی‌ها به منظور اطمینان از سلامت فنی خودرو و تطابق آن با استانداردهای زیست‌محیطی انجام می‌شود 

گام پنجم: دریافت گواهی معاینه فنی

اگر خودروی شما تمام آزمون‌های فنی را با موفقیت بگذراند، گواهی معاینه فنی برای شما صادر می‌شود که نشان‌دهنده وضعیت مطلوب فنی و زیست‌محیطی خودرو است. اما اگر نقصی وجود داشته باشد و گواهی صادر نشود، باید مشکلات خودرو را رفع کرده و دوباره برای دریافت معاینه فنی اقدام کنید.

برای معاینه فنی به کجا مراجعه کنیم؟

برای انجام معاینه فنی خودرویتان، می‌توانید با مراجعه به سامانه یکپارچه معاینه فنی ایران (سیمفا) به آسانی نزدیک‌ترین مرکز معاینه فنی به محل سکونت خود را پیدا کنید. با توجه به محدودیت تعداد مراکز و افزایش تقاضا، امکان رزرو نوبت اینترنتی برای شهرهای بزرگ مانند تهران، اصفهان و مشهد فراهم شده است تا از شلوغی و اتلاف وقت جلوگیری شود.

آشنایی با روش‌های استعلام معاینه فنی خودرو

برای آگاهی از وضعیت معاینه فنی خودرو یا همان گواهی آن، روش‌های متعددی وجود دارد که می‌توانید به راحتی از وضعیت کنونی گواهی معاینه فنی خود مطلع شوید. در ادامه به بررسی این روش‌ها پرداخته‌ایم:

۱. استعلام پیامکی: برای دریافت وضعیت معاینه فنی از طریق پیامک، می‌توانید عدد ۱ را به شماره ۲۰۰۸ ارسال کنید. یکی از مزیت‌های این روش این است که ده روز پیش از انقضای گواهی، به مالک خودرو اطلاع داده می‌شود.

۲. استعلام اینترنتی: روش دیگر، مراجعه به وب‌سایت symfa.ir است. با ورود به سامانه یکپارچه معاینه فنی ایران، می‌توانید بررسی کنید که آیا گواهی معاینه فنی خودرو معتبر است و چقدر تا زمان انقضا باقی مانده است.

۳. استعلام از طریق کد USSD: کافی است کد *۲۰۰۸# را روی تلفن همراه خود شماره‌گیری کنید تا به راحتی از وضعیت گواهی معاینه فنی خود مطلع شوید.

در همه روش‌های ذکرشده، نیاز به وارد کردن کد VIN از روی کارت خودرو دارید تا اطلاعات دقیق دریافت کنید.

چگونه می توان در اولین مراجعه گواهی معاینه فنی را دریافت کرد؟

بسیاری از صاحبان خودرو به دنبال دریافت گواهی معاینه فنی در اولین مراجعه هستند، اما این فرآیند ممکن است در ابتدا کمی پیچیده به نظر برسد. با این حال، اگر چند نکته ساده را رعایت کنید و اقداماتی پیشگیرانه انجام دهید، می‌توانید شانس خود را برای موفقیت در این مرحله افزایش دهید. در ادامه، به نکاتی اشاره می‌شود که به شما کمک می‌کنند تا در اولین مراجعه، گواهی معاینه فنی خود را دریافت کنید.

۱. بررسی کامل خودرو پیش از مراجعه

برای دریافت گواهی معاینه فنی در اولین مراجعه، یکی از کلیدی‌ترین اقداماتی که باید انجام دهید، بررسی دقیق وضعیت فنی خودروی شماست. نکاتی که باید به آن‌ها توجه ویژه داشته باشید شامل موارد زیر است:

ترمزها: اطمینان حاصل کنید که ترمزهای جلو و عقب به درستی کار می‌کنند. هر گونه صدای غیرعادی، لرزش یا کاهش عملکرد ترمزها باید قبل از مراجعه به مرکز معاینه برطرف شود.

لاستیک‌ها: لاستیک‌های خودرو باید دارای آج کافی و فشار باد مناسب باشند. همچنین، حتماً بررسی کنید که لاستیک‌ها دچار ترک، بریدگی یا ساییدگی غیرمعمول نباشند.

چراغ‌ها و علائم: تمامی چراغ‌های خودرو، از جمله چراغ‌های جلو، عقب، راهنماها و چراغ‌های ترمز باید به خوبی کار کنند. چراغ‌های خراب یا کم‌نور می‌توانند باعث عدم قبولی خودرو در معاینه فنی شوند.

با رعایت این نکات، شانس موفقیت شما در دریافت گواهی معاینه فنی افزایش خواهد یافت.

۲. انجام سرویس دوره‌ای خودرو

قبل از اینکه برای معاینه فنی خودرویتان به مرکز مراجعه کنید، بهتر است یک سرویس کامل و دوره‌ای برای آن انجام دهید. با مراجعه به یک مکانیک ماهر و باتجربه، می‌توانید از تعویض روغن موتور و فیلترها، بررسی دقیق سیستم تعلیق و کمک‌فنرها و تنظیم موتور اطمینان حاصل کنید. این کار باعث می‌شود خودرویتان در بهترین شرایط ممکن قرار بگیرد و احتمال اینکه در معاینه فنی رد شود، به حداقل برسد. با انجام سرویس دوره‌ای، هم عمر خودرویتان افزایش پیدا می‌کند و هم ایمنی رانندگی شما تضمین می‌شود.

۳. اطمینان از عملکرد سیستم اگزوز و آلایندگی

یکی از دلایل اصلی رد شدن خودروها در معاینه فنی، آلودگی بیش از حد هوا توسط اگزوز است. برای اینکه خودروی شما در معاینه فنی قبول شود، باید مطمئن شوید که سیستم اگزوز به طور کامل سالم است و هیچ‌گونه نشتی یا خرابی در آن وجود ندارد. اگر متوجه مشکلاتی در سیستم اگزوز شدید، بهتر است قبل از رفتن به مرکز معاینه فنی، آن را تعمیر کنید تا از رد شدن خودرویتان جلوگیری کنید.

۴. بررسی وضعیت شاسی و بدنه

هر گونه خرابی در شاسی، بدنه یا اتصالات خودرو می‌تواند باعث رد شدن در معاینه فنی شود، بنابراین لازم است به وضعیت شاسی به‌ویژه در خودروهای قدیمی‌تر توجه ویژه‌ای داشته باشید. اگر شاسی دچار خوردگی، زنگ‌زدگی یا آسیب دیدگی است، باید این مشکلات را برطرف کنید.

کلام آخر

خودروهایی که بیش از ۴ سال از تولید آن‌ها گذشته باید معاینه فنی داشته باشند؛ این معاینه برای خودروهای شخصی معمولی ۱ سال اعتبار دارد، در حالی که برای خودروهای عمومی و سنگین با عمر بالای ۱۰ سال تنها ۳ ماه و برای خودروهای زیر ۱۰ سال ۶ ماه اعتبار دارد. به عنوان نکته پایانی؛ خوب است که بدانید شما میتوانید در هر شرایطی برای خرید انواع لوازم یدکی خودرو در دسته‌های زیر روی ما حساب کنید:

1. خرید قطعات گیربکس و کلاچ

2. خرید قطعات سوخت رسانی و اگزوز

3. خرید لوازم تزئینی و آپشن

4. خرید قطعات موتور خودرو

5. خرید جلوبندی و کمک فنر

6. خرید ترمز و فرمان

7. خرید لوازم مصرفی خودرو

8. خرید قطعات برقی الکترونیکی

9. خرید بدنه و سپر

10. خرید قطعات کولر و بخاری

رایج‌ترین سوالات شما در مورد شرایط گرفتن معاینه فنی خودرو و مدارک لازم:

1. سن مجاز خودرو برای معاینه فنی چند سال است؟

پاسخ: به طور معمول خودروهای بالای ۴ سال نیاز به معاینه فنی دارند، اما این زمان بسته به قوانین شهری یا کشوری ممکن است تغییر کند.

2. آیا خودروهای نو نیز نیاز به معاینه فنی دارند؟

پاسخ: خیر، خودروهای نو تا ۴ سال از تاریخ تولید نیاز به معاینه فنی ندارند.

3. مدت اعتبار معاینه فنی چقدر است؟

پاسخ: اعتبار معاینه فنی برای خودروهای سبک معمولاً یک سال است، اما در خودروهای سنگین و یا در برخی شرایط خاص ممکن است تا 6 ماه و یا حتی کمتر هم باشد.